آداب و رسوم و باورهای عامیانه در مثنوی مولوی

چکیده: این پژوهش در 20 فصل در موضوعات مختلف از قبیل: پزشکی،نجوم، موسیقی،مشاغل،مراسم عروسی و عزاداری و میهمانی ها و جشن ها، ورزش ها و سرگرمی ها،علوم غریبه، باورهای مربوط به حیوانات، ضرب المثل ها،مباحث زنان و کودکان،خوراک،پوشاک، مسکن و معماری، ابزار زندگی و ابزارجنگ ،سنگ ها و باورهای عامیانه متفرقه و آداب و رسوم اجتماعی را در مثنوی کاوش قرار داده است و با تفکیک و تقسیم بندی و با توجه به موضوع هرکدام از ابیات و ارجاع دادن به منابع مربوط به آن بخش به توضیح و تحلیل موضوعات مورد بحث پرداخته شده است. کنکاش در آداب و رسوم و باورهای عامیانه در مثنوی اولاً می تواند در شناساندن جامعه قرن هفتم به ما کمک شایانی کند و در روشن شدن مباحث جامعه شناسی، اسطوره ای و مسائل تاریخی زمان شاعر و فهم عمیق تر مثنوی و حل بعضی از ابیات مشکل آن یاری مان کند. بررسی آداب و رسوم وباورهای عامیانه بیانگر مشابهت فرهنگ کنونی بشر با فرهنگ کهن اوست. بررسی فرهنگ مردم در مثنوی، این نکته را برخواننده روشن می سازد که پیوستگی بسیار پرمعنایی بین آنچه بشر امروزی به آنها پایبند است با آنچه در مثنوی آمده، وجود دارد. در قرن هفتم تا حدودی هنوز نمی توان بین باورهای عامیانه و اندیشه های عالمانه مرزی مطلق مشخص کرد و به دلیل پایین بودن سطح فکری مردم آن زمان، باورهای عامیانه در زندگی مردم نقش بسزایی داشت و این موضوع با همه ابعاد آن در مثنوی انعکاس داده شده است. در مثنوی مردم و اجتماع بیشترین سهم را در خلق حکایت ها و اشعار مثنوی دارد و مثنوی آیینه ای از زندگی مردم زمان شاعر را نشان می دهد. بیشترین بازتاب باورهای عامیانه و آداب و رسوم در مثنوی درموضوعاتی از قبیل: پزشکی، نجوم و احکام نجومی، علوم غریبه و موجودات وهمی، باورهای مربوط به حیوانات،مراسم عروسی و عزاداری، ورزش ها و سرگرمی ها و خوراک و مشاغل دیده می شود. واژگان کلیدی: مثنوی، مولوی، آداب و رسوم، باورهای عامیانه، فرهنگ عامه